13 Aralık 2010 Pazartesi

Bir Ülkenin Dağılmasıyla Futbolun Ne Alakası Olabilir ki?

Çok alakası olabilir.

Tarihi 13 Mayıs 1990 olarak alalım.Zagreb'te , Zagreb şehrinin takımı Dinamo ve Belgrad şehrinden Kızılyıldız sahada.Maximir Stadın da ki maç temelleri çatırdayan birliğin iki azılısı Hırvat ve Sırpları karşı karşıya getirmişti.Milliyetçilikten beslenen iki takımın maçında Hırvatlar "Slobo će umrijeti s nožem" (Slobo(Slobodan Miloseviç), bıçaktan kurtulamayacaksın) tezahüratları atıyordu.Mesele artık maçtan çıkmış milli bir savaş haline gelmişti.Kızılyıldız adına tribünlerde yerini alan "Delije" taraftar grubu ise savaş döneminde kanlı eylemlerin baş mimarları olacak çetelerin has elemanlarıydı.



Maçtan önce zaten ortalık keşmekeş bir haldeydi.Arabalar yakılmış, işyerleri talan edilmiş, bazı evlere bile girilip insanlar dövülmüş.Stadın içinde ise sadece bir kıvılcım bekleniyordu ve o kıvılcım, Kızılyıldızlı taraftarların Dinamo tribünlerine doğru etmeye başladıkları küfürler ile aleve dönüştü.Küfür,taş atışı,koltuk fırlatma,meşale fırlatma ve tel örgülerin aşılıp sahaya girilmesi sıralaması sonucunda sahada 22 futbolcu ve 3 hakem dışında binlerce taraftarla doldu.Kızılyıldız taraftarları Zagreb'lilere saldırırken sahada var olan polislerin büyük çoğunluğunun Sırp olması nedeniyle ibre kendilerinden yanaydı.Polislerde Hırvatlara saldırıyordu resmen.Hatta bu esnada bir polisin Hırvat taraftarı dövdüğün gören Zvonimir Boban kendine hakim olamamış ve o polise tekme atıp , bir nevi Hırvatların kahramanı olmuştu.



Maç bu olaylar yüzünden iptal edildi.Yaklaşık 60 kişinin ağır yaralandığını yazar kaynaklar ama olaylar bu kadarla kalmadı.Maç sonrası savaş sokaklara döküldü oradan da cephelere.Bir futbol maçından , ülkeler arası savaş çıktı ! Tabi ki sebep o maç değildi ancak insanların içinde biriken o enerjinin patlaması için ihtiyaç duydukları her türlü sebep bir futbol maçında mevcuttu.

Dönemin Kızılyıldız taraftar grubu lideri Zeljko Raznatovic (Arkan adıyla da bilinir) maç için daha sonra şöyle bir açıklama yapmış "Ayın 13'ün de bir maç oynandı, hemen arkasından örgütlendik.Zagreb'teki bu maçtan sonra savaş çıkacağını anladım, herşeyi öngördüm; Ustaşa (2. Dünya Savaşı'ndaki Hırvat faşistler) bıçaklarının gene Sırp kadınları ve çocukları keseceğini biliyordum".Yani Arkan bu maçı zaten maç olarak görmüyordu.Maçı kullanarak savaş için gerekli zeminin oluşturulacağından emindi.Raznatovic, daha sonra Sırp savaşının en büyük suçlularından birisi olacak, kumarhane,otel sahibi olan bir zenginken Miloseviç'in gizli bilgilerine sahip olması nedeniyle bir tehdit olarak görülüp 2000 yılında öldürülecektir.


Tarihi biraz daha ileri aldığımızda 26 Eylül 1990'da Hajduk Split-Partizan Belgrad maçında da yine benzer olayları görüyoruz.Sahaya inen Hajduk taraftarları Yugoslavya bayrağını yakarken, sadece bir bayrağı değil bir ülkeyi de ortadan kaldırmak istediklerini açıkça beyan ediyorlardı.Bu konuda konuşan yazar Ozaen Kebo da aynı şeyi söylemekte "İlk olay Sırp ve Hırvat taraftarların artık aynı stadı paylaşamayacaklarını göstermiştir.İkinci olay ise Yugoslavya devletinin, topraklarının bir bölümünde artık otoritesi kalmadığını göstermiştir."

Tüm bu kaos ortamı arasında 25 Aralık 1991'de dev SSCB'nin parçalanmasıyla bölge iyiden iyiye karışmış ve Yugoslavya savaşları başlamıştı.

Görülüyor ki futbol asla sadece futbol değildir, olamayacaktır.

2 yorum:

Oğuz Öztürk dedi ki...

Teşekkürler yazı için. Balkan futbolu ilgini çekerse blogumdan göz atabilirsin arşive.

lamhaltas dedi ki...

Eline saglik. Futbolun ne oldugu ve ne olmadigi ile ilgili guzel bir yazi. Konuyla alakali pascal boniface'nin futbol ve kuresellesme kitabini tavsiye ederim